Adromischus'y czyli same plusy!

Rodzaj Adromischus to jeden z moich najukochańszych. Nie mam ich jeszcze zbyt wiele, gdyż w ciągu ostatnich 4 lat udało mi się zgromadzić "aż" 5 gatunków jednak była to miłość od pierwszego wejrzenia - podobnie jak z kaktusami - i zawsze kiedy tylko mam okazję dokupuję kolejne roślinki. Dotychczas robiłam wszystko na wyczucie, bo nie mogłam znaleźć konkretnych informacji dotyczących ich uprawy jak również nie miałam kogo zapytać "z czym to się je", bo z jakiegoś tajemniczego powodu rodzaj ten jest marginalizowany w Polsce i na prawdę trudno mi było znaleźć kogoś, kto się nim bardziej interesuje :( 3 lata zajęło mi znalezienie kogoś kto ma, hoduje i wie cokolwiek na ten temat...

Zapewne wiele osób zaczynających przygodę z rodzajem Adromischus zadaje sobie te same pytania co ja: jak się nimi opiekować, czy podołam ich uprawie oraz najtrudniejsze: jak pozyskiwać nowe gatunki (oklepane A. cooperi, A. maculatus czy A. cristatus nie tak trudno kupić od polskich sprzedawców, ale w końcu chcemy czegoś więcej, prawda)? Zacznę od końca. W Polsce są dwie możliwości: albo nabyć je od Czechów (podczas jakiejś Kaktusiady, czy to przy okazji zwiedzania kolekcji lub drogą zakupów internetowych) albo odkupić od kogoś, kto nabył je od Czechów i zechce się pozbyć nadwyżek. Osobiście korzystałam do tej pory z tej ostatniej opcji – największy minus tej sytuacji to zależność od kogoś, bo tak naprawdę bierzemy co dają a nie to co byśmy akurat chcieli, ale przynajmniej rozwija się kolekcja.

Odpowiedzi na pozostałe z pytań znalazłam w artykule „A plea for Adromischus” Eduart'a Zimer'a z Auckland w Nowej Zelandii (drukowany w Xerophilia – Anul I, nr. 1 (1) – Iunie 2012) i chciała bym podzielić się z Wami moimi notatkami z jego lektury. Podobnie jak autor zupełnie nie rozumiem dlaczego Adromischus jest rodzajem niszowym! Żeby było łatwiej usystematyzować wiedzę przedstawię informacje w podpunktach:

• nazwa pochodzi z języka greckiego Adromischus: Adros = gruby i mischos = łodyga ;
• w naturze występują: we wszystkich prowincjach RPA oraz w południowej Namibii, porastają mniej lub bardziej łagodne stoki, rosną na kamiennym gruzie lub w szczelinach, czasami chronione przez wyższą roślinność na terenach półpustynnych z przewagą deszczu latem rzadko są narażone na ekstremalne przeciągi, po deszczach skalna powierzchnia wysycha w ciągu kilku godzin, jednak głębokie szczeliny zapewniają stały dopływ wilgoci dla roślin;
• aktualnie obowiązuje systematyka Helmut'a Tolken'a, który ograniczył liczbę gatunków do 28 podzielonych na 5 serii ściśle powiązanych z cechami morfologicznymi kwiatów;
• niezbyt imponujące kwiaty rekompensują różnorodnymi kształtami liści, mnogością wzorów na epidermie i faktur nie występujących u innych roślin;
• duża liczba form stanowiskowych pozwala zbudować różnorodną kolekcję opartą o jeden gatunek;
• większość gatunków wymaga standardowego stanowiska jakie zapewniamy swoim kaktusom i sukulentom – bezpośrednio na słońcu (wystawy wsch., pd. i zach.) lub bardzo jasnego nieznacznie w cieniu innych roślin i z dostępem świeżego powietrza, bez przeciągów;
• substrat powinien być mineralny, ewentualnie z niewielką domieszką składników organicznych, tak aby utrzymywał wilgoć przez 1-2 dni i wysychał w ciągu kolejnych 8-12 dni. Rośliny o korzeniach wiązkowych lubią substrat o drobniejszej frakcji, roślinom o mięsistych korzeniach nie zaszkodzą większe frakcje;
• nie należy nadmiernie ich przesuszać (ograniczamy podlewanie jedynie w środku lata i zimą, w naturze mają zapewniony całoroczny dostęp do wody);
• przy podlewaniu należy brać pod uwagę wielkość doniczki, ale również wielkość rośliny – paradoksalnie większe okazy potrzebują bardziej obfitego podlewania;
• gatunki trudniejsze w uprawie podlewamy w podstawkę, reszty starajmy się nie przelewać;
• gatunki szybko rosnące możemy nawozić 2 razy do roku, ale nie jest to niezbędne;
• rośliny mają kompaktową budowę i dysponując niedużą ilością miejsca możemy zbudować sporą i różnorodną kolekcję;
• nie rosną zbyt szybko, więc przesadzamy je b. rzadko, najlepiej dopiero wtedy, gdy wyrosną z doniczki, gdyż nie lubią przesadzania;
• rośliny w dużej mierze łatwo możemy samodzielnie rozmnażać z sadzonek lub z liści;
• są wytrzymałe i odporne na większość szkodników, ale choroby grzybowe w ciągu kilku dni mogą je poważnie uszkodzić (zwłaszcza Botrytis) dlatego należy stosować kuracje przeciwgrzybicze (i nie przelewać!);
• zimowanie powinno być chłodne (3-5°C, temp. w ciągu dnia mogą sięgać 15°C lub więcej) i widne;
• cały rok wyglądają pięknie, bo liście są trwałe;
• należy unikać wysokiej wilgotność powietrza, nadmiernej wilgoci, słabej cyrkulacji powietrza, niskich średnich temperatur zimą;
• lektura obowiązkowa dla fanów rodzaju: „Cactus File Handbook No. 3: Adromischus” John Pilbeam, Chris Rodgerson, Derek Tribble (1998).

Mam nadzieję, że zgromadzone tu informacje przydadzą się komuś. Żałuję, że nie dotarłam do nich wcześniej, bo pozwoliło by to uniknąć wielu błędów z moimi skarbami a oto i one:

Adromischus cooperi pierwszy kontakt z tym rodzajem i od razu zauroczenie. Listki znalezione w markecie okazały się cennym skarbem. Nie spodziewałam się, że wyrośnie z nich coś tak pięknego. Cieszyłam się z każdej pojawiającej się "falbanki". Początkowo kępka dość szybko się powiększała, ale w ostatnim sezonie tempo wzrostu było bardzo powolne, do jesieni wręcz niedostrzegalne, mimo częstszego podlewania.

Adromischus maculatus to jedyny mój Adromischus z masowej hodowli. Zakup z marca 2012 rośnie wolno (przynajmniej u mnie) przez cały pierwszy sezon wypuścił dosłownie 2-3 liście, w drugim zaczął wypuszczać odrosty od korzeni, ale ich przyrosty są ledwo dostrzegalne.

Adromischus sphenophyllus v. undulatus UGB 917-42 u mnie od 2012. Trochę podrósł, liście są bardziej rozłożyste niż kiedy go kupiłam, ale i nieco mniejsze (prawdopodobnie tęskni za chipsami kokosowymi, w których rósł u poprzedniej właścicielki), ale i tak są znacznie większe niż u pozostałych moich adromiszusków. 

Adromischus leucophyllus - ostatni zakup z 2013 roku. Bardzo wrażliwy na dotyk, strasznie rozsypał się w transporcie. Powoli zaczyna nabierać jako takiego wyglądu. Już mniej się wstydzę go pokazywać. Jedna z roślin, których rzeczywiście nie chce się przesadzać, bo na liściach odbijają się odciski palców i tracą swój nieskazitelny wygląd.

Adromischus marianiae 'tanqua' CR 1398, 4 km West Karingmelkplaat. To również najświeższy nabytek, niestety trochę mi się wyciągnął z braku słońca, ale mam nadzieję, że latem w inspekcie uda się to skorygować. Przybył z pędami kwiatowymi, które utrzymywały się przez kilka miesięcy, ale ostatnio zauważyłam, że podsychają i tak oto rozwiało się moje marzenie o zobaczeniu na żywo kwiatów :(

Rozmnażanie:

Adromischus leucophyllus - "odpadki" z przesyłki, u mnie raczej nic się nie marnuje ;) Ukorzeniła się z powodzeniem połowa listków, druga połowa ani nie więdnie, ani nie produkuje kolejnych listków...

Adromischus marianiae 'tanqua'  tutaj również "odpadki". Trafił mi się jakiś trefny worek substratu, ziemia zaczęła pleśnieć więc posypałam ją cynamonem, na razie się nie pogarsza. To i tak tymczasowy substrat. Staram się przesadzać sadzonki z własnego ukorzeniania od razu po tym jak odpadnie "liść mateczny".

Archiwalna perełka. Tak wyglądał Adromischus cooperi na początku 2011 roku. Pierwsze moje doświadczenie z tymi roślinami. Jak widać całkiem nieźle ukorzeniał się w zwykłym piasku!